Hoe te veel schermtijd je ogen beïnvloed

Te veel schermtijd zorgt ervoor dat het lichaam ons zicht en vaak ook onze stemming beïnvloed. Het kan ook het denken negatief beïnvloeden. Houdingsklachten, zoals een stijve nek en rugpijn, zijn meestal het gevolg van een slechte ergonomie tijdens het kijken naar beeldschermen. Cognitieve klachten en stemmingsklachten kunnen ook voorkomen. Ze kunnen een aanwijzing zijn dat de oogbelasting de ogen en de hersenen uitput. Lees verder en ontdek hoe te veel schermtijd je ogen beïnvloed.

Tekenen dat schermtijdgedrag je zicht beïnvloedt

In de jaren 1970 deden computerbeeldbuizen hun intrede op de arbeidsmarkt. Vrijwel onmiddellijk hierna begonnen  werknemers die deze nieuwe technologie gebruikten, een clustering van gelijkaardige klachten te vertonen. Tegenwoordig wordt deze groep klachten samengevat als “vermoeide ogen”. De precieze manier waarop iemand oogvermoeidheid ervaart kan variëren. Een persoon zal één, maar meestal meerdere van de volgende klachten hebben:

• Gespannen ogen
• Vermoeide ogen
• Jeukende ogen
• Geïrriteerd, pijnlijk of branderig gevoel in de ogen
• Droge ogen
• Tranende of waterige ogen
• Wazig of dubbel zicht
• Moeite met scherp te zien
• Gevoeligheid voor licht
• Gevoel van hoofdpijn

Sommige mensen hebben oogvermoeidheid en zijn zich daarvan bewust. Helaas zijn vele anderen zich er niet van bewust. Dit betekent misschien dat ze geen verband leggen tussen hun schermgedrag en hoe hierdoor hun ogen aanvoelen en presteren. Het kan ook zijn dat ze beseffen dat schermen hun ogen kunnen aantasten, maar niet beseffen hoe erg. Dit onderbewustzijn komt doordat de digitale oogvermoeidheidsklacht(en) relatief onbeduidend kunnen lijken. De oorzaak kan verwarrend zijn of de klachten kunnen van korte duurtijd zijn.

Waterige ogen kunnen bijvoorbeeld betekenen dat we reageren op een allergeen in de omgeving. Hierdoor is het niet altijd duidelijk dat schermgedrag de oorzaak is. Terwijl sommige mensen last hebben van tranende ogen, hebben anderen last van het tegenovergestelde, droge ogen. Waterige ogen kan een vroege fase zijn van een poging tot aanpassing aan schermtijd. Hierbij proberen de ogen zichzelf te kalmeren om het knipperen van de ogen te vervangen. We knipperen doorgaans minder wanneer we naar schermen kijken.

Wazig zicht door beeldschermtijd kan erg lijken op wazig zicht veroorzaakt door refractieafwijkingen (bijziendheid bijvoorbeeld). Het wazige zicht kan constant zijn. Het kan ook met tussenpozen zijn, waardoor het gemakkelijker te negeren is of moeilijker om de oorzaak ervan te achterhalen. Het is niet ongebruikelijk dat wazig zien erger wordt na uren op een scherm te hebben gezeten. Het is ook gemakkelijk om het verband tussen ons recente schermgedrag en de prestaties van onze ogen over het hoofd te zien.

Voor veel volwassenen is het moeilijk om een verband te leggen tussen de prestaties van hun ogen en hun schermgedrag. Het is nog minder waarschijnlijk dat tieners en kinderen dit verband leggen. Houd er rekening mee dat kinderen minder snel dan volwassenen zullen inzien dat er een verband is tussen hoe hun ogen aanvoelen en de tijd die ze doorbrengen op apparaten met schermen.

Als er niets wordt gedaan om oogvermoeidheidsklachten in een vroeg stadium aan te pakken, zullen ze vrijwel zeker blijven bestaan. Zeker als we ervan uitgaande dat ons schermgedrag niet wezenlijk verandert. Vaak verergeren symptomen naarmate we vaker schermen gebruiken. Het aantal jaren dat we schermen gebruiken is een zeer sterke voorspeller van oogvermoeidheid. Stress stapelt zich op en de toekomstige prijs is meestal hoger dan die van vandaag. Het is dus belangrijk te begrijpen hoe beeldschermen vandaag invloed hebben op jouw ogen.

Schermtijd kan een tol eisen van de ogen van iedereen. Dit varieert van vermoeidheid en spanning tot droogheid en wazig zicht. De precieze manier waarop oogstress wordt ervaren kan per persoon verschillen. Oogvermoeidheidssymptomen worden vaak in twee hoofdcategorieën ingedeeld . Intern (dubbelzien, wazig zien, moeite met scherpstellen) en extern (droogheid, overmatig tranen, branderigheid, jeuk). De interne klachten hebben veel te maken met het constant scherpstellen van het oog op ongeveer dezelfde afstand. Hierdoor moeten de oogspieren en de lensspieren overuren maken. De externe symptomen houden verband met de belasting van het buitenoppervlak van de ogen. Deze treden op omdat de beschermingsmechanismen van het oogoppervlak in zekere zin uitgeput raken. Hoewel de tol die wordt geëist enigszins kan variëren, wordt bij de meeste mensen het hele oog belast door het gedrag van schermtijd.

Hoe vermoeiende ogen de cognitieve prestaties en de stemming beïnvloeden

De symptomen door vermoeide ogen kunnen blijvend zijn nadat we het scherm hebben uitgezet. Hierdoor wordt ons vermogen om andere visuele activiteiten uit te voeren na langdurige beeldschermtijd aangetast. Het kan ook de cognitieve prestaties en de stemming beïnvloeden. Dit zou niet verrassend moeten zijn. Neurowetenschapper Andrew D. Huberman, hoofd van het Huberman Lab aan de Stanford School of Medicine, zei het volgende: “De ogen zijn in wezen de krachtigste motor van wat we denken, wat we voelen, en uiteindelijk wat we kunnen doen, omdat zij het basisniveau van alertheid of slaperigheid bepalen.”

De ogen zijn niet slechts twee uitwendige elementen die verbonden zijn met de hersenen. In een reële zin zijn ze de hersenen. Het netvlies en de oogzenuw zijn, anatomisch gezien, deel van de hersenen. Tijdens de embryologische ontwikkeling maakt het oog deel uit van de voorhersenen. De voorhersenen worden geboren uit neurologisch weefsel. Als we opgroeien van baby tot volwassene, is het de combinatie van de rijping van het oog in samenwerking met de hersenen die zorgt voor perceptie, het vermogen om goed te zien en perceptuele cognitieve taken uit te voeren.

Niet alleen zijn de oog-hersenen een geïntegreerd geheel, maar ziende mensen zijn in de eerste plaats visuele wezens. Voor de meesten van ons is het gezichtsvermogen het dominante zintuig voor de interactie met de buitenwereld. Daarom nemen visuele processen de meeste ruimte in de hersenschors in beslag. Dit gebied van de hersenen zorgt onder andere voor het ontvangen en verwerken van zintuiglijke informatie. 20-30% van de hersenschors is gewijd aan het gezichtsvermogen. Wetenschappers van het Massachusetts Institute of Technology (MIT) hebben in het midden van de jaren negentig een studie verricht. Volgens deze studie wordt er direct of indirect rond de helft van de menselijke hersenen gebruikt bij visuele verwerking. Er wordt dus een behoorlijk deel van het hersengebied en de verwerkingskracht gebruikt voor het gezichtsvermogen. Dit betekent dat, wanneer we dingen waarnemen, een groot deel van de elektrische activiteit van de hersenen hierbij betrokken is.

Elektrische activiteit van de hersenen is een soort werkverrichting, en zoals alle arbeid kost het energie. Activiteiten in verband met het zien verbruiken heel wat metabolische energie. In vergelijking met donkere of schemerige omstandigheden kan de hoeveelheid energie die door de visuele cortex wordt gebruikt met meer dan 50% toenemen. Dit naarmate de hoeveelheid visuele informatie toeneemt. Denken en de gemoedstoestand zijn hersenfuncties die arbeid vergen. Als we meer eisen stellen aan het visuele systeem – zoals meer schermtijd – dan is het logisch dat ander hersenwerk minder energie krijgt. Hierdoor vermindert de kwaliteit van prestaties. Anekdotisch is het bijvoorbeeld gebruikelijk dat mensen die veel tijd besteden aan het kijken naar schermen, zich geïrriteerd, nerveus, geagiteerd, vermoeid of een combinatie van deze voelen. Dit verergert meestal naarmate een werk- of schooldag vordert en de schermtijd zich heeft opgestapeld.

Te veel schermtijd verslechtert onze prestaties

Veel tijd doorbrengen met kijken naar beeldschermen kan de cognitieve prestaties negatief beïnvloeden. Vooral op gebieden die te maken hebben met productiviteit, aandacht, concentratie en werkgeheugen. Zelfs bij het vergelijken van een schijnbaar identieke vorm van visueel werk, bijvoorbeeld het lezen van tekst, leveren beeldschermen en papieren kopieën geen identieke prestatieresultaten op. Uit tientallen studies is gebleken dat studenten van de basisschool tot universiteit, meer informatie absorberen als ze op papier lezen dan op een scherm. Vooral als het gaat om non-fictie materiaal. Men denkt dat een deel van het verschil in leesprestaties te maken kan hebben met het feit dat beeldschermen een grotere werklast veroorzaken. Ze verbruiken ook meer mentale bronnen waardoor de eindige energiebronnen en informatieverwerkingscapaciteit van de hersenen onder druk komen te staan.

Beeldschermgedrag belast dus niet enkel de ogen maar het lijkt ook de hersenen te belasten. Hoe we onze ogen gebruiken, bijvoorbeeld wandelen in de natuur versus kijken naar schermen, kan en heeft invloed op hoe de ogen aanvoelen en functioneren.

Met een dramatisch toenemend schermgedrag is het belangrijker dan ooit tevoren om het hele visuele systeem te ondersteunen. Mindscopic kan je hierbij helpen. Producten zoals Clear Focus verbeterd o.a. cognitieve prestaties, mentale prestaties, focus, geheugen en motivatie.